Terug naar overzicht

Viert gij allen: het is de Dag van de Vertaler

30 september 2020

Dag van de Vertaler

Vandaag is het 30 september. Dat is niet zomaar een dag. Integendeel, het is de internationale Dag van de Vertaler. Heel bewust op de feestdag van de heilige Hiëronymus, die in de vierde eeuw na Christus de bijbel vertaalde en op slag de patroonheilige van de vertalers werd. Je weet wel, die talenknobbels die je voor de grootste ‘intertalige’ communicatieblunders behoeden. Als echte taalacrobaten toveren ze vlot leesbare zinnen uit hun toetsenbord en ontwijken ze behendig typische vertaalvalkuilen.

Valkuil 1: woorden met verschillende betekenissen

Ga je naar een chic feest in Groot-Brittannië? Vraag in de lokale kledingwinkel dan niet naar een ‘smoking’, wel naar een ‘dinner suit’. Even ‘bellen’ naar een Duitser is een succesrecept voor wenkbrauwengefrons. Want voor hem betekent ‘bellen’ … ‘blaffen’. Moraal van het verhaal: kijk uit voor valse vrienden.

Valkuil 2: homoniemen met totaal verschillende vertalingen

Stel dat een topchef een misdaad begaat. Dan komt de verwarringskat al snel op de koord. Want dan kan ‘gerecht’ zowel verwijzen naar de bereidingen die hij in zijn keuken maakt als naar de plek waar hij voor de rechter moet verschijnen. Stel dat hij ook nog eens groene vingers heeft, maar niet bijster lenig is … dan zorgt ‘hark’ voor verwarring. ‘Zo stijf als een hark’ verwijdert hij met zijn hark het onkruid in zijn moestuin. Op basis van de context is het aan je vertaler om het juiste woord of het juiste idioom in de doeltaal te kiezen.

Valkuil 3: te haastig conclusies trekken

Reis even mee richting Ierland: ‘Have you had your tea?’ betekent daar zoveel meer dan ‘Heb je al een kopje thee gekregen?’. Door de jaren heen werd het een geijkte manier om te polsen of je al gedineerd hebt. Good to know, zoals ze daar ook zeggen. Maar soms is er ook weinig aan te begrijpen. Of hoe zou je anders ‘Open seven days a week and weekends too’ vertalen? Maar goed, die Ieren hebben dan ook een heel vreemde vorm van humor: hún Frank Deboosere is een … kei, echt!

Valkuil 4: vertrouwen op té letterlijke machinevertalingen

Dat een computer nu in staat is om een tekst automatisch te vertalen, durfden ze vroeger niet bij elkaar te dromen. Maar hoe je het ook draait of keert, vertalen is aartsmoeilijk. En dat zie je nog altijd aan de resultaten van vertaalmachines. Want ‘een koffie verkeerd’ is natuurlijk géén ‘coffee wrong’. Net zomin vertaal je ‘De Haan’ als ‘The Rooster’ of ‘Brugge’ als ‘Bridge’. Denk daar dus aan voordat je een stukje tekst in een vertaalrobot stopt. Want voordat je het weet, zit je op een ‘vegan citizen’ te kauwen in plaats van een ‘vegan burger’. :-)

De dure gevolgen van vertaalfouten

Zodra je vertaling een juridische draagkracht krijgt, kies je beter voor een beëdigde vertaler. Zo voorkom je een (financiële) nachtmerrie zoals in een Berlijns ziekenhuis. Daar plaatsten chirurgen een kunstknie bij 47 verschillende patiënten zónder cement aan te brengen. Pijnlijk foutje, met ‘dank’ aan de fout vertaalde handleiding. De instructies luidden om de gewrichten ‘zementfrei’ te verbinden. Maar in het origineel stond dat ze ‘non-modular cement’ moesten gebruiken. Die ‘dichterlijke vrijheid’ van de vertaler kostte het ziekenhuis torenhoge schadeclaims.

Duivelse toorn na vertaalmisser

Bij een andere vertaalfout bleven de medische gevolgen gelukkig beperkt. Al haalde de FIFA zich de toorn van de Rode Duivels op de hals. Tijdens het WK in Brazilië vertaalden ze ‘Attendez-vous à l'impossible!’ als ‘Verwacht je aan het onmogelijke!’. Was die taalfout de reden waarom ze er in de kwartfinale uit vlogen? In de toekomst toch maar op vertaalsafe spelen.

Kies voor vertaalkwaliteit, kies voor ElaN

Volgend jaar mogen de Rode Duivels langskomen voor een feilloze en vlot leesbare vertaling. Jij hoeft uiteraard niet zo lang te wachten, want onze vertalers en revisoren staan nu al ijzersterk opgesteld voor een topresultaat. Als native vertaler kennen ze alle finesses van de taal waarin jouw tekst moet komen. Het jargon uit jouw vakgebied? Dat hebben ze uiteraard óók onder de knie. Zo maken ze de duivelse slogan waar: ‘Verwacht het onmogelijke’.

Neem contact op en bestel jouw feilloze vertaling.

ElaN Languages antwoordt altijd gebruiksklaar op uw taalvraag.
Overtuig u van onze taalservice. Of vraag meteen een vrijblijvende offerte.

We zijn verheugd dat PassworD voortaan deel uitmaakt van ElaN Languages. Ontdek nu de voordelen die ElaN Languages u biedt.

password.nl wordt elanlanguages
Open de site

We zijn verheugd dat Translavic voortaan deel uitmaakt van ElaN Languages. Ontdek nu de voordelen die ElaN Languages u biedt.

Translavic word nu Elanlanguages
Open de site